Çağımızda, teknoloji ve bilişim alanında yaşanan dinamik gelişme ve değişimler ile birlikte artık hemen hemen tüm suçlar Instagram, Twitter, Facebook vb. sosyal medya uygulamaları ya da diğer internet mecraları aracılığıyla işlenebilir hale gelmiştir. Hakaret suçu da internet yoluyla işlenen suçların başında gelir.
Hakaret suçu, mevzuatımızda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Şerefe Karşı Suçlar” bölümünde düzenlenmiştir. Hakaret suçunun tanımı ve karşılığı hükmolunacak ceza, TCK’nın 125. maddesinin 1. fıkrasında şu şekilde düzenlenmiştir: “Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.”
Mezkûr maddenin 2. fıkrasında hakaret suçuna konu fiilin “sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi”nin kapsam dışında tutulmadığı açıkça vurgulanmış olup, yine karşılığı hükmolunacak ceza konusunda 1. fıkraya atıfta bulunulmuştur.
Hakaret suçunun “Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı”, “Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı” ya da “Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle” işlenmesi durumunda, hükmolunacak cezanın alt sınırının 1 yıldan aşağı olamayacağı ayrıca hüküm altına alınmış, suçun alenen işlenmesi hali ise cezada 1/6 oranında artırım yapılması gereken nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.
Sosyal Medya Üzerinden İşlenen Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
TCK madde 125 gereği, sosyal medya ya da diğer internet mecraları üzerinden hakaret suçunun basit halinin işlenmesi halinde kişiye verilecek ceza “3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası”dır. Sosyal medya üzerinden hakaret suçu aleni olarak işlenmesi sebebiyle ceza 1/6 artırılır.
Sosyal Medya Üzerinden İşlenen Nitelikli Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
Sosyal medya yoluyla işlenen hakaret suçunun nitelikli halleri şunlardır:
- Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi: Burada dikkat edilmesi gereken kamu görevlisine karşı işlenen her hakaret suçu nitelikli hakaret suçunu oluşturmaz. Kanun koyucu “görevinden dolayı” işlenmesi hususunu açıkça belirtmiştir.
- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı işlenmesi: Anayasada teminat altına alınan din ve vicdan hürriyeti (m.24), düşünce ve kanaat hürriyeti (m.25) ve düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti (m.26) ile bağlantılıdır. Kişinin bu özgürlükleri sebebiyle hakarete uğraması halinde faile verilecek cezanın arttırılması ile kişinin söz konusu özgürlüklere dışarıdan gelebilecek müdahalenin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
- Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi: Örnek vermek gerekirse, kişinin inandığı Tanrı’ya, mensup olduğu dinin kitaplarına hakaret edilmesi.
Yukarıda sayılan hallerde hükmolunacak cezanın alt sınırı 1 yıldan az olamayacaktır. Yani bu hallerde hükmolunacak ceza 1 yıldan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Sosyal Medyada İşlenen Hakaret Suçunda Alenilik Unsuru
Hakaret suçunun alenen işlenmesi halinin TCK 125/4 kapsamında cezanın 1/6 artırılmasını gerektiren nitelikli hali olduğunu belirtmiştik. Peki, sosyal medya üzerinden işlenen her hakaret suçu alenen mi işlenmektedir? Hayır.
Örnek vermek gerekirse Instagram üzerinden “Direct Message (DM)” yoluyla hakaret suçunun işlenmesi halinde alenilik unsuru oluşmayacaktır.
Yargıtay uygulamasında aleniyetin gerçekleşmesi için başkalarının bulunması tek başına yeterli değildir. Aleniyette ölçü, hakaret konusu söz veya davranışın belirlenemeyen sayıda kişi tarafından görülme, duyulma ve algılanabilme olasılığının bulunması halidir.
Sosyal Medya Üzerinden Hakarette Mağdurun Belirlenmesi
TCK madde 126 uyarınca “Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.” Dolayısıyla sosyal medya üzerinden hakarette mağdurun kimliğinin açıkça belirtilmesine gerek olmamakla birlikte, mağdurun şahsına yönelik olduğu açık bir şekilde ortada olmalı, mağdur belli veya duraksanmayacak biçimde belirlenebilir olmalıdır.
Örnek vermek gerekirse, müştekinin de içerisinde bulunduğu, bir cenaze törenine ait fotoğrafın sosyal medyada paylaşıldığı, şüpheliye ait hesapla bu fotoğrafa “Adi şerefsiz töroris köpek vatan hayini onun bunun oooooooo orsbu çocugu” yorumunun yazıldığı bir olayda konu Yargıtay’ın önüne gelmiş ve Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 7.12.2020 tarihli, 2020/25973 E. ve 2020/18538 K. sayılı kararıyla, “… dosya kapsamına göre bahse konu ifadelerin TCK’nın 126. maddesinde de belirtildiği üzere. duraksamaya yol açmayacak bir şekilde müştekinin şahsına yönelik olduğunun anlaşılamaması ve dolayısıyla matufiyet şartının olayda gerçekleşmediği …“ne karar vermiştir.
Beylikdüzü ceza avukatı, beylikdüzü boşanma avukatı, beylikdüzü icra avukatı, beylikdüzü iş hukuku avukatı ile görüşmek için iletişim bilgilerinde yer alan telefon numarasını arayarak randevu talep edebilirsiniz.